Adifek, Euskotrenek duen proposamenaren inguruan zalantzak adierazteak kezkatzen gaitu
Euskotrenek Topoko bideak, trenbide-espaziora lekualdatzearen aldeko apustua egin du
Gaur goizean, Miren Guezuraga eta biok, Via Irun proiektuak bizi duen egoeraren berri eman dugu. 2018an proiektuaren garapenaren tramitazio konplexuari hasiera eman zitzaion. 2019ko martxoan Hiritarren Parte-hartze fasea amaitutzat eman zen, eta orain, aste honetan Gobernu sozialistak HAPNren Aldaketa Puntualaren Helburuak eta Irizpideak aurkeztuko ditu Planeamenduko Aholku Batzordean. Besteak beste, hainbat erakunderen, elkarteren eta herritarren ekarpenak, iradokizunak eta iritziak jasoko dituen zirriborroa.
Via Irun proiektua, hiri-proiektu gisa mahai gaineratzen da. Irungo hirigunea birsortzeko erronka handi bat, gure hiriaren erdigunea berreskuratzeko giltzarria” esan du talde jeltzaleak, “egun, Adifen eta ETSren trenbideen bitartez, bitan zatituta dagoen hiri-espazio bat berpizteko eta bat egiteko aukera.
Joan den ostiralean, Bozeramaileen Batzordean, Santano alkateak, ostegunean izan zuen Jarraipen Batzordean jorratutakoa gainerako taldeei luzatu zigun. Udalak, Adifek, Eusko Jaurlaritzak – ETSk eta Gipuzkoako Foru Aldundiak parte hartzen duten batzordean, ETSk Irungo erdigunea bitan banatzen duen Topoaren bidea, trenbide gunera eramateko eta hala hiriko zuloa kentzeko proiektua aurkeztu zuen. 2 alternatiba posibleetatik, hau da, Topoaren bideak lurperatu edo trenbide-gunera lekualdatu, erakunde guztiek, ADIFek izan ezik, lekualdatzearen alde egin zuten. Irunerako aukerarik onena dela gailenduz.
Hori dela eta, topoaren tren bideak lekuz aldatzearen aldeko apustua da gurea. Hainbat arrazoirengatik gainera, besteak beste, Lopez de Becerra kalearen eta haren inguruaren zati bat eta baita Jacobo Arbelaitzen atzeko aldea ere, berreskuratuko lirakeelako. Halaber, Irunek 60.000 m² baino gehiago berreskuratuko lituzke, hainbat erabilera desberdinetarako. Are gehiago, Ventasetik Kolon Pasealekuraino edo Plaiaundiko zubiraino, zoru lerro zabal bat liberatuko litzateke eta horrek, anbizio handiko eta oso interesgarria den bide berdea sortzeko balio lezake. ETSk bi ideia berritzaile proposatzen ditu. Alde batetik, Kolon Pasealekuko zubiaren iparraldea estaliko duen plaza berri bat sortzea eta bestalde, Jacobo Arbelaiz kaletik, Lope de Irigoyen kalerainoko oinezkoentzako pasabidea egokitzea.
Proiektuaren aurrerapenean agertzen ez diren ideiak eta hausnarketak dira hauek, baina guk beharrezkotzat jotzen ditugu. 2015 HAPOn planteatu ziren neurriak dira eta, gainera, hiriaren integrazioa eta garapena bultzatzen ditu, eta mugikortasuna hobetzeko ideiak ere kontuan ditu. Hori bai, Eusko Jaurlaritza – ETSren proposamen honek Adifen eskutik joan behar du. Planteamendu horrek ETSri trenbide-lekua ematea suposatzen duelako. Tamalez, 2020ko otsailera arte, Adifek ez du bere estazioaren proiektua aurkeztuko. Halaber, gutxi balitz bezala, ETSk aurkeztutako proposamenaren inguruan zalantzak dituela azaldu zuen. Adifen proiektua funtsezkoa da Irunen etorkizuna zein izango den erabakitzeko, eta, horren gainean, gainerako azpiegiturak: topoaren geltokia, autobus geltoki posiblea, komunikazio bide berriak, etab.
Horren harira, nahiz eta oraindik Adifen proiektua ez ezagutu, Santano alkateak premiazkotzat du, abenduko ohiko osoko bilkuran Irizpide eta Helburuen zirriborroa onartzea. Antolaketa batean oinarritzen den zirriborroa, Irunerako beharrezkoak diren proposamen horiek biltzen ez dituena, eta, gainera, hainbat galdera erantzuten ez dituena; nola izango da geltoki intermodala? Non kokatuko da autobus geltoki berria?”. Ildo beretik, Iridoyk “Arduratsua al litzateke Irungo etorkizuna baldintzatzen duen dokumentu bat onartzea, Adifek garatuko duen proiektua zein den jakin gabe?. Guk, argi dugu, partxeoetatik urrun egon behar dugula, ez dugu nahi hiriko proiektuak orain arte garatu diren bezala garatzea.
Gaur egungo trenbide eremuko 364.000 m2-ren birsorkuntza integrala kudeatzeko garatuko den proiektua ez litzateke politika motzean oinarritu beharko. Politika motzek, partxioak eta emaitza ez-eraginkorrak dakartza eta. Hiri-proiektu batez ari bagara, denok bat egin behar dugu. Hitz egin, adostu, eta benetan Irunen onerako erabakiak aho batez hartu. Ez dute balio erdi bideko neurriak, ezta 25 bototik 11ak. Alkateak Irunen bitartekari lanak egiteko garaia da; Estatuko erakundeekin hitz egiteko, eta hala Adifek ez ditzan Euskotrenen asmoak zapuztu. Gure taldea ez dago prest, Adifek Irunen egin nahi duen geltokiko proiektua izan gabe, dokumentuak onartzen jarraitzeko. Guk arduratsu jokatu nahi dugu, eta hau ez da Irun eraikitzeko modua.